Quân ủy Trung ương - công ty giúp ông Tập kiểm soát quân đội - VnExpress

Tham vọng xây dựng quân đội "phong cách trái đất" của ông Tập. Video: SCMP. 

Đại hội 19 đảng Cộng sản TQuốc vừa bầu Quân ủy Trung ương mới với 7 thành viên, ít hơn đáng kể so với 11 thành viên trước đây. Giới phân tích bình chọn rằng cơ cấu tinh gọn của Quân ủy Trung ương khóa mới sẽ củng cố đáng kể quyền lực và kĩ năng kiểm soát của Chủ tịch Tập Cận Bình đối với Quân phóng thích Quần chúng. # Trung Quốc (PLA), theo SCMP.

Ông Tập cách đây một số năm đã mở màn cuộc cải cách chưa từng có đối với PLA, trong một cố gắng nhằm hiện thực hóa tham vọng biến TQuốc thành siêu cường bậc nhất nhân loại vào năm 2050. Ông muốn biến đội quân hai triệu người đông nhất quả đât này thành lực lượng quân sự tân tiến hóa hoàn toàn vào năm 2035 và biến thành quân đội tinh nhuệ hàng đầu quả đât vào giữa thế kỷ.

Để chấp hành được tham vọng đó, ông Tập bắt buộc nắm chắc quân đội trong tay, chấp hành quyền chỉ huy, giữ vững toàn vẹn đối với mọi hoạt động của PLA. Quyền lực đó được ông biểu lộ qua cuộc tái sắp xếp Quân ủy Trung ương (CMC), tổ chức chỉ đạo quân đội, với những khuôn mặt gần gũi biểu hiện được lòng trung thành với ông.

Trong Quân ủy Trung ương mới, ông Tập đảm nhiệm chủ tịch. Hai địa điểm phó chủ tịch được đảm trách bởi thượng tướng không quân Hẹn Kỳ Lượng (Xu Qiliang) và thượng tướng lục quân Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia). Nhị tướng này đều được coi là những người gần cận và rất trung thành với ông Tập.

Bốn ủy viên CMC gồm thượng tướng Ngụy Phượng Hòa (Wei Fenghe), thượng tướng Lý Tác Thành (Li Zuocheng), đô đốc Miêu Hoa (Miao Hua) và trung tướng Trương Thăng Dân (Zhang Shengmin). Trong số đó, chỉ có Ngụy Phương Hòa là gương mặt cũ, ba vị tướng còn lại là những người lần đầu được bầu tham gia tập đoàn này.

"6 tướng soái trong Quân ủy Trung ương hoặc là những người dày dạn kinh nghiệm từng thề trung thành với ông Tập khi ông nắm quyền vào năm 2012, hoặc là những sĩ quan trẻ hơn do chính ông Đề bạt", một đại tá về hưu ở Bắc Kinh nhận định.

Giới phân tích cho rằng đây là động thái rất cần thiết của ông Tập để nắm toàn quyền chỉ đạo tổ chức quyền lực này cũng như cục bộ nhóm trang bị TQuốc, theo ABC News.

"Toàn bộ cấu trúc của PLA đã được đổi mới đáng kể. Trong nhị tháng qua, chúng ta đã chứng kiến sự thăng tiến của 20 tướng soái gần gũi với ông Tập", giáo sư Willy Lam thuộc Đại học Hong Kong China, nhận định. "chậm triển khai là những tướng mà ông Tập đã biết mặt trong khoảng thời công tác ở Phúc Kiến và Chiết Giang công đoạn 1985-2007. Những tướng soái mà ông Tập tin tưởng đều được đề bạt".

Ủy ban của Chủ toạ

Ông Tập bắt tay các sĩ quan cấp cao quân đội Trung Quốc. Ảnh: Xinhua.

Quân ủy Trung ương là cơ quan giám sát, chỉ đạo mọi hoạt động của quân đội và cảnh sát trang bị China, còn chủ toạ Quân ủy Trung ương trên thực tiễn được xem như tổng tư lệnh các đội ngũ vũ trang nước này.

Quân ủy Trung ương TQuốc trước đây có bốn phòng ban giám sát bốn công ty không giống nhau của PLA, gồm Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần và Tổng cục Quân khí, hay thường được gọi là "Tứ Tổng".

Tổng bí thơ đảng Cộng sản Trung Quốc không hề nghiễm nhiên biến thành chủ tịch Quân ủy Trung ương. Trên thực tế, ông Hồ Cẩm Đào đã phải kì vọng hơn nhì năm sau khi nhậm chức chủ tịch, tổng bí thơ mới được tiếp quản vị trí chủ toạ Quân ủy Trung ương trong khoảng người tiền nhiệm Giang Trạch Dân.

Tất nhiên, dưới thời ông Hồ Cẩm Đào, nhì phó chủ toạ Quân ủy Trung ương là Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu được cho là đã lấn át vai trò của ông.

Sau khi lên nắm quyền, ông Tập ngay lập tức tiếp quản địa điểm Chủ tịch Quân ủy Trung ương và nỗ lực thi hành kế hoạch tái cấu trúc sâu rộng PLA. "Tứ Tổng" bị giải thể hồi năm ngoái và được thay thế bằng 15 "tổ chức điều hành" có diện tích bé nhỏ hơn, chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương. Những cơ quan này thực hiện các nhiệm vụ chuyên trách chi tiết hơn nhưng không có quyền đưa ra quyết định cuối cùng, đầy đủ đều phải ưng chuẩn Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình.

Nhị cựu phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu đều bị dò hỏi trong chiến dịch chống tham nhũng "đả hổ, diệt ruồi" do ông Tập khởi xướng. Trong khoảng Tài Hậu chết vì ung thư năm 2015 trong thời gian bị thăm dò, còn Quách Bá Hùng bị kết án thông thường thân năm ngoái với tội danh tham nhũng.

Các quan sát viên nghĩ là việc ông Tập đưa tướng Trương Thăng Dân, chủ tịch Ban Rà soát Kỷ luật Quân đội, nhập cuộc Quân ủy Trung ương là dấu hiệu cho thấy ông sẽ tiếp diễn tăng nhanh chiến dịch chống tham nhũng trong lực lượng thiết bị, qua đó tăng nhanh hơn nữa quyền lực của bản thân.

Các động thái này của ông Tập đã khiến cho đổi mới đáng kể diện mạo của Quân ủy Trung ương China, tạo nên "hệ thống bổn phận chủ toạ ủy ban", trong đó nhấn mạnh vai trò của chủ toạ CMC đối với quân đội TQuốc.

"Mọi vấn đề trọng đại liên quan đến quốc phòng và xây đắp quân đội đều phải do chủ toạ CMC quyết định và mọi công việc cục bộ của CMC đều phải do chủ toạ chủ trì và gánh vác", một bài viết năm 2014 trên PLA Daily, tập đoàn ngôn luận của quân đội Trung Quốc, giải thích về hệ thống này.

Quân sĩ China trong một cuộc duyệt y binh. Ảnh: SCMP.

Giới quan sát nghĩ là với việc nắm mọi quyền lực trong CMC, ông Tập sẽ thúc đẩy hơn nữa công cuộc văn minh hóa quân đội Trung Quốc trong nhiệm kỳ nhì của mình, đồng thời bộc lộ lập trường chắc nịch hơn trong các thủ tục quốc tế. Giáo sư Joseph Chen thuộc Đại học Đô thị Hong Kong nghĩ là đây sẽ là một phần trong tham vọng biến Trung Quốc thành siêu cường của ông Tập.

Tất nhiên, phổ quát chuyên gia chắc chắn quân đội Trung Quốc vẫn còn một hành trình dài trong nỗ lực văn minh hóa này, bởi họ chưa được thử thách trong thực chiến suốt đa dạng thập kỷ qua, không giống như quân đội Mỹ nhiều lần thử lửa trên chiến trận Trung Đông.

"China dĩ nhiên muốn có tiếng nói và quyền giữ vững trong phổ biến nhân tố quốc tế duyệt y tạo ra nhóm quân sự. Nhưng đây là một thời kỳ lâu dài, tốn chi phí cao và có thể gây lo ngại cho các nước láng giềng, nên sẽ là những thử thách lớn mà Trung Quốc phải đối mặt", giáo sư Chen nói.

Trí Dũng

Xem tại: tin tong hop