Cách thức bày mâm cỗ truyền thống cúng gia tiên 4 ngày Tết

Tục cúng gia tiên của người Việt

Cúng gia tiên là cúng tổ sư trong nhà, là nghĩa vụ thiêng liêng của con cháu để tỏ lòng nhớ ơn căn do của bản thân "Cây có cội nước có nguồn".

Cúng gia tiên là một cái đạo "Đạo phụng dưỡng ông bà", gọi tắt là đạo ông bà. Đạo ở đây không phải là tôn giáo vì không có giáo chủ, đệ tử... .mà chỉ là "đạo làm người" trong gia đình, lấy tình cảm và sự địa chỉ máu mủ ruột thịt trong mái ấm khiến cho chủ yếu.

Cúng gia tiên là bộc lộ sự hiếu thảo và tình yêu mến của con cháu đối với người quá cố. Cúng gia tiên trong 3 ngày Tết phân trần lòng tri ân, nhớ thương của con cháu đối với tổ tông nguyên cớ. Việc cúng kính không chú ý ở cơ chế mâm cao cỗ đầy mà lưu tâm ở nội dung, đó là tấm lòng thành kính tri ân thương nhớ và noi gương. Vua Hùng Vương thứ 6 không chọn lựa cao lương mỹ vị để cúng gia tiên mà chọn bánh chưng bánh dầy là món đơn sơ giản dị nhưng hàm chứa nội dung ý nghĩa sâu sắc.

Khi cúng, gia chủ phải ăn mặc chỉnh tề, lên đèn, đốt hương, tiến công chuông, nhị tay chắp lại đưa lên ngang trán và khấn, khi khấn nêu ngày 04 tuần, làng thị trấn, tên bản thân mình, tên hoàng hậu con, tên người quá cố, lễ phẩm cúng, nguyên nhân cúng, nguyện cầu... rồi tùy theo địa điểm lớn nhỏ bé của chính mình đối với người quá cố, giả dụ tí hon thì lạy 4 lạy hoặc vái 4 vái. Việc cúng kính thuộc hạ tham gia đức tin và đời sống đạo đức của bản thân.

Cách thức bày mâm cỗ cúng gia tiên 3 ngày Tết

Mâm cơm truyền thống đầu năm mới của người Việt thường có bốn bát và bốn đĩa. Bốn bát gồm: 1 bát chân giò lợn nấu măng, 1 bát miến, 1 bát mọc nấm và 1 bát bóng thả. Bốn đĩa gồm: 1 đĩa giết thịt gà (giết mổ lợn), 1 đĩa giò (chả), 1 đĩa nem thính (có thể thay bằng đĩa xào) và 1 đĩa dưa muối. Hình như còn có một đĩa xôi (bánh bác) và bát nước chấm, tổng cộng là tròn mười món.

Mâm cỗ lớn thì có 6 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa biểu trưng cho phát lộc, phát tài.

Mâm cơm đầu năm của người miền Bắc thường được chuẩn bị rất công trạng, tỉ mỉ. Giết mổ gà phải là giết gà trống choai, được lựa chọn chú ý: mào gà, hình dáng gà, khác lạ là cựa gà. Người vietnam quan niệm: cựa gà có đẹp thì cả năm mới phong túc, sung túc. Gà được làm thịt để cúng giao thừa, sau đó chia cho con cháu ăn hưởng lộc. Làm thịt lợn phải lựa chọn được miếng thịt lợn đầy đặn, có đủ nạc, mỡ (thường 1/3 mỡ, 2/3 nạc), dầy bản thân mình, vuông vắn. Giò có thể là giò nạc, chả giò, miếng giò chắc, thơm ngọt. Giò được gói tròn. Trong mâm cơm có bánh bác vuông biểu trưng cho đất, khoanh giò tròn Biểu tượng cho trời, biểu thị sự hoà thích hợp, cân bằng giữa trời đất và con người. Âm dương thăng bằng, gia chủ mới mạnh khoẻ, con cháu ngoan nhân từ, khiến ăn phát đạt. Mâm cơm đầu năm còn có đĩa xôi. Xôi đầu năm mới phải là xôi gấc hoặc xôi đỗ. Màu đỏ của gấc, màu vàng ruộm của đỗ biểu hiện niềm tin, hi vọng của gia chủ tham gia một năm mới làm ăn thắng lợi, gặp rộng rãi may mắn.

Trình tự cúng 4 ngày Tết Tết Nguyên đán thường đơn vị 4 ngày và lễ cúng gia tiên cũng được trình tự cúng trong 4 ngày với những ý nghĩa khác nhau. Chiều 30 Tết có lễ cúng tất niên, tức là cúng trình với ông bà, tiên sư cha năm cũ đã hết. Đêm 30 cúng giao thừa, thời gian chuyển tiếp năm cũ sang năm mới. Sáng mùng 1 Tết là cúng Nguyên đán, tức thị cúng sáng sớm của một ngày đầu năm. Chiều mùng 1 Tết cúng Tịch điện, tức thị cúng cơm chiều. Ngày mùng 2 Tết có 2 lễ cúng, buổi sáng cúng mời cha ông gọi là Chiêu điện, buổi chiều cúng Tịch điện. Ngày mùng 3 là ngày cuối của tết, nên cúng Tạ Ông vải, với ý nghĩa 4 ngày tết đã đầy đủ.

Có thể bạn quan tâm: tin tức mới